Is kweekvlees het vlees van de 21e eeuw? - ScienceFlash NewsUpdate 8 feb...

Kunstvlees, Gaat de consument dit wel slikken?

Door: Ismay Gossen Gepubliceerd: donderdag 24 februari 2011 23:42
Update: gisteren 02:19

Bron; De pers

Kweekvlees kent veel voordelen. Het voorkomt dierenleed en is beter voor het milieu. Toch is niet iedereen ervan gecharmeerd.

Diervij vlees, vlees-zonder-leed, happy meat, groenvlees, feestvlees, vrijvlees, puurvlees, yammi en kwees. En dan hebben we ook nog e-meat, v-meat en l-meat. ‘Maar wat betreft de naam zit het ei van Columbus er nog niet tussen’, vertelt filosofe Cor van der Weele van Universiteit Wageningen. Het gaat om kweekvlees. Reageerbuisbiefstuk gemaakt van dierlijke cellen, zonder dat er een levend dier aan te pas is gekomen. Zelf gebruikt van der Weele de term ‘in vitro vlees’. ‘Kweekvlees heeft toch een vrij hoog Frankenstein-gehalte.’

En dat is precies waar ze samen met collega’s onderzoek naar doet. Naar de houding tegenover laboratoriumvlees. Hoe kan dit aantrekkelijk worden gemaakt op zowel sociaal als ethisch vlak? Het liefst zonder dat degene die het eet bij iedere hap denkt aan enge dingen als genetische manipulatie en vivisectie in laboratoria? Want zeg nou zelf: zou jij graag iets eten wat ‘op kweek is gezet’?

Sinds drie maanden werkt Van der Weele samen met onderzoekers Henk Haagsman en Bernard Roelen van de Universiteit Utrecht. Die zijn een nieuw onderzoek gestart naar de mogelijkheden van kweekvlees. Roelen: ‘Kweekvlees is tot nu toe nog niet meer dan een aantal spiercellen in een petrischaaltje.’ Hiervoor beginnen ze met een paar stamcellen van een varken of koe, die ze een groot aantal keer laten delen. ‘Het is een simpele rekentruc’, meent Roelen. ‘Stel dat je begint met twee stamcellen die zich iedere 24 uur verdubbelen, dan heb je binnen een korte tijd meer cellen dan dat er nu dieren voor vleesproductie rondlopen.’

Geen speklap

Helaas ben je er dan nog niet. De stamcellen moet zich nog specialiseren tot spiercellen. En dat is waar het nog vaak misgaat. ‘Op het hoogtepunt van ons onderzoek hebben we een aantal maanden achter elkaar spiercellen kunnen kweken. Maar dat was niet erg efficiënt, want we konden slechts de helft van de stamcellen in spiercellen veranderen.’

Oftewel, er is nog niets te zien. Laat staan dat de nieuwsgierige Nederlander al een stukje vlees kan komen proeven. Mocht het toch binnen een aantal jaren lukken om varkensvlees na te maken, dan moeten we overigens niet denken aan een echte speklap. ‘Het is te vergelijken met een frikadel of een worst (gemalen en samengeperst vlees). Een hele spier nabouwen is onmogelijk in een petrischaaltje.’ Maar Roelen stelt dat hij zelf nogal terughoudend is tegenover het idee dat we binnen een paar jaar al varkensvlees kunnen produceren. ‘Ik ben zelfs een beetje negatief.’

Opmerkelijk is dat de spiercellen van muizen, resusapen en mensen wel al lang nagemaakt kunnen worden. ‘Maar muizenvlees is niet erg aantrekkelijk voor de verkoop. En ik verwacht ook niet dat mensen op een broodje aap zitten te wachten’, zegt de wetenschapper bloedserieus. Willen we dan wel kweekvlees van varkens en koeien? Na de korte onderzoeksperiode durft Van der Weele wel een uitspraak te doen: ‘Wat ik tot nu toe merk, is dat er vanuit de samenleving meer enthousiasme is dan dat er morele bezwaren zijn. Vaak is deze verhouding andersom bij een nieuwe technologie.’ Ze geeft wel toe dat ook veel mensen walgen van het idee dat ze ooit kunstvlees moeten eten. De eerste reactie is vaak: ‘Gadver, ik moet er niet aan denken.’ Het idee is dat er gerotzooid is met eten.

Van der Weele vermoedt dat de fabrikanten zo eerlijk mogelijk moeten zijn over de productie van hun kweekworsten. Zo kan de onterechte paniek over genetisch gemanipuleerd voedsel worden vermeden. ‘Ik heb gemerkt dat mensen soms makkelijk van hun walging af te praten zijn als ze inzien dat de spiercellen op een natuurlijke manier groeien.’

De Amerikaanse dierenrechtenorganisatie PETA is in ieder geval erg enthousiast: deze dierenactivisten loven een prijs uit van één miljoen dollar voor degene die als eerste ‘in vitro vlees’ op de markt brengt. ‘Al doen ze dat ook omdat ze het gevoel hebben dat de Nederlandse onderzoekers verder zijn dan de Amerikaanse.'